Question

آیا قرآن در تقسیم ارث دچار خطای محاسباتی شده است؟ چرا که مجموع ضرایب در انتها یا از 1 بیشتر می شود یا از 1 کمتر؟ تقسیم ارث در قرآن به چه شکل انجام می شود؟

تقسیم ارث در قرآن به چه شکل انجام می شود؟

Comments

بسیار عالی ممنون

Answer 1

اشتباه کسانی که در آیه ارث دچار خطاهای محاسباتی می شوند این است که کسرهای داده شده(ضرایب) را فقط یکبار در کل ارث ضرب میکنند در حالیکه در قرآن از عبارت "ما ترک" یا "باقیمانده" استفاده شده است. یعنی پس از هر بار ضرب کردن اگر "ما ترک" مثبت یا منفی وجود داشت ،دوباره باید کسرها ضرب شوند و این باقیمانده با همان ضرایب قبل از هر نفر کم یا به هر نفر اضافه شود و این کار آنقدر تکرار شود که "ما ترک" به صفر برسد.

به زبان ریاضی یک سری ضریب ثابت (کسرهای مربوط به وارثین) در عددی ضرب می شود به گونه ای که در انتها مجموع آنها برابر با کل ارث شود. به زبان ساده تر این کسرها فقط ضرایب سنگینی و سبکی میزان ارث را نشان می دهد و نباید توقع داشت که مجموع این ضرایب برابر با 1 شود ( مانند ضرایب مربوط به هر درس در کارنامه بگونه ای که مجموع ضرایب هیچگاه برابر با 20 نیست و این ضرایب فقط میزان اثر نمره هر درس را در کل معدل نشان می دهد.)

به عنوان مثال اگر کل ارث 10 باشد و دو نفر که یکی از آنها "الف" ثلث یا 1/3 ماترک و دیگری "ب" 1/2 ماترک را ارث ببرد برای میزان محاسبه ارث باید مانند زیر عمل کرد:

x*1/2+ 1/3*x = 10

x*5/6 = 10

x=12

A= 1/2*x = 1/2*12= 6

B= 1/3*x=1/3*12=4

6 + 4 = 10

اگر دقت کنید مجموع ضرایب برابر با 5/6 می شود که از یک کمتر است. ولی در انتها میبینیم که کل ارث با همان ضرایب خواسته شده بگونه ای که مجموع آنها برابر با کل (10)است، تقسیم شده است. در واقع مشکل کسانی که دچار خطای محاسباتی هستند این است که به جای اینکه ضرایب را در عدد مجهول ضرب کنند در کل ارث ضرب میکنند و مقداری اضافه یا کم می آورند .ولی برای تصحیح این کار خود باید دوباره این ضرایب را در باقیمانده (ماترک) ضرب کنند و این کار را آنقدر ادامه دهند که باقیمانده صفر شود. به همین خاطر است که خداوند در قرآن از عبارت "ما ترک" استفاده می کند.

برای تقسیم ارث باید طبق چارت قرآن پیش رفت و ضرایب را همانطور که در مثال توضیح داده شد در مقداری ضرب کرد که در انتها مجموع آنها برابر با ارث کل شود. اما در قرآن برای فرزندان دو ضریب استفاده شده است که برای فهم بیشتر این موضوع طبق الگوریتم زیر باید پیش رفت :

1. ابتدا تمام فرزندان را به یک جنسیت تبدیل میکنیم. طبق گفته قرآن ابتدا به ازای هر فرزند پسر ،دو فرزند دختر قرار می دهیم و همه فرزندان به دختر تبدیل می شوند.سپس طبق ادامه آیه ضریب را می یابیم.
    يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ
2. خب همانطور که در ادامه آیه میبینیم دیگر خداوند فقط بر اساس فرزندان دختر میزان ضریب ارث را مشخص میکند. (چرا که پسران از معادله حذف و به جای آنها نیز دو دختر جایگذاری شده است)
   فَإِن كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِن كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ
   اکنون اگر تعداد دخترها بزرگتر مساوی 2 بود ضریب 2/3 و اگر تعداد دخترها یک بود ،ضریب 1/2 به فرزندان تعلق میگیرد.
3. در انتها ضرایب هر نفر را داریم و میزان ارث رسیده به همه را بدست می آوریم و در انتها بین تعداد آنها تقسیم می کنیم.

Comments

با تشکر از توضیحتان، برای فهم بیشتر، یک سوال داشتم، مثلا اگر کل ارث یک خانواده 10 باشد و خانواده 3 دختر و 2 پسر داشت آنگاه میزان ارث به هر دختر و پسر چقدر می شود؟

---

ابتدا به یکسان سازی و معادل سازی جنسیتی می پردازیم... 3 دختر و 2 پسر (که دو پسر معادل  آن میشود 4 دختر).  بنابراین تعداد فرزندان کل پس از یکسان سازی جنسیتی برابر با 7 دختر است. حال که تعداد فرزندان یک خانواده معادل 7 دختر شده بر اساس حکم فَإِن كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ عمل میکنیم. با احتساب سهم همسر که مطابق آیه 12 سوره نساء برابر با یک هشتم است معادله ذیل را داریم:

دو سوم ایکس (بعلاوه) یک هشتم ایکس = 10
ایکس می شود: 12.631

پس سهم همسر یک هشتم ایکس است که میزان 1.57 بطور تقریبی محاسبه میشود.
همچنین سهم هفت دختر معادل سازی شده برابر با دوسوم ایکس است که میشود 8.42 بطور تقریبی. به زبان دیگر سهم هر دختر برابر با 1.202 واحد است و چون سهم هر پسر به مانند سهم دو دختر است، سهم پسران 2.404 میشود.

با تشکر از آقای گلوری پاد برای تحلیل بسیار زیبایی که ارائه کردند.

---

با تشکر

---

با سلام
اگرماترک متوفی جزبدهی چیزی نباشدآنگاه باز طبق این ضرایب بدهی او برگردن همه است یا خیر؟؟؟؟

Answer 2

ممکن است سوال شود که چرا برای پسر و دختر جداگانه ضرایبی در نظر گرفته نمی شود بدون آنکه جنسیت پسران در تقسیم ارث به دو دختر تغییر کند. 
در پاسخ باید گفت : 
1- خداوند نفرموده که سهم پسر دو برابر دختر است بلکه فرموده سهم پسر مثل سهم دو دختر است.
2-خداوند درباره سهم پسر نسبت به "ما ترک" سخن نگفته است.
3-اشکال این تفکر زمانی هویدا می شود که دختری وجود نداشته باشد. در این صورت پسر نیز از معادلات حذف گردیده و دیگر ضریبی نخواهد داشت، چرا که خداوند فقط در مورد ضریب فرزندان دختر صحبت کرده است و همانطور که مشاهده شد نداشتن ضریب مشخص و استفاده از باقیمانده اول ارث خطای محاسباتی بوجود می آورد.لذا تنها راه درست برای تقسیم ارث ابتدا یک جنسیتی کردن فرزندان طبق گفته صریح قرآن است.

مسئله بعدی که در این خطاهای محاسباتی دیده می شود، استفاده از منطق خارج از وحی اولویت در تقسیم ارث است. اگر در تقسیم ارث اولویت بندی شود و با باقیمانده ارث، ارث فرزندان محاسبه گردد مطمئنا دچار خطای محاسباتی خواهیم شد چرا که عده ای که در اولویت اول پول خود را دریافت میکنند در تقسیم باقیمانده های دیگر شرکتی نخواهند داشت و سود و ضرر را آخرین اولویت بر گردن میگیرد. به همین دلیل است که خداوند در تمام قسمت ها نسبت ها را به "ماترک" در نظر گرفته است.در نتیجه در تقسیم ارث نکته ای که حائز اهمیت است، این است که باید هیچگونه اولویت بندی در تقسیم ارث وجود نداشته باشد.

Comments

با سلام
اگرماترک متوفی جزبدهی چیزی نباشدآنگاه باز طبق این ضرایب بدهی او برگردن همه است یا خیر؟؟؟؟

---

با سلام. مطابق آیه صریح قرآن در آیات ارث که بارها فرموده مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ ، مشخص میگردد که ابتدا باید دیون متوفی را از ماترک او پرداخت کرد. اگر چیزی باقی ماند بین ورثه تقسیم میگردد. اما اگر چیزی باقی نماند باری به دوش ورثه نیست. چرا که قرآن فرموده وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ . مگر آنکه ورثه خودشان بخواهند مابقی بدهی و دیون را از جیب و جهت رضایت طلبکاران پرداخت نمایند که در اینصورت ثواب آن به زندگان می رسد نه کسی که فوت کرده.