مطابق آیه 185 سوره بقره، قرآن الْفُرْقَانِ است. این بدان معناست که قرآن فرق بین مسائل را برای ما مشخص فرموده. اما پیروان حدیث، این فرق های قرآنی را باور نداشته و در دست نوشته های انسانها (یعنی تاریخ و روایات) یا در اصطلاحاتی که در کوچه و خیابان مصطلح شده بدنبال فرق بین مسائل هستند. در حالیکه تعاریف قرآن از اوقات 24 ساعته با تعاریف مصطلح در زبان فارسی یا زبان های دیگر بسیار متفاوت است.به مثال های ذیل توجه فرمایید:
1) آیات قرآن، صریحا روشن میکنند که روشنایی و تاریکی با هم یکسان نیستند و با یکدیگر فرق دارند:
وَمَا يَسْتَوِى ٱلْأَعْمَىٰ وَٱلْبَصِيرُ وَلَا ٱلظُّلُمَـٰتُ وَلَا ٱلنُّورُ وَلَا ٱلظِّلُّ وَلَا ٱلْحَرُورُ وَمَا يَسْتَوِى ٱلْأَحْيَآءُ وَلَا ٱلْأَمْوَٰتُ (فاطر آیات 19 تا 22)
و نابينا و بينا يكسان نيستند، و نه تيرگيها و روشنايى، و نه سايه و گرماى آفتاب و زندگان و مردگان يكسان نيستند
در واقع قرآن در آیه فوق فرق بین تاریکی و نور را برای ما مشخص کرده و آن دو را از هم تفکیک نموده است.
2) قرآن مکررا تاکید فرموده که لیل با نهار اختلاف دارد یعنی "خلاف" یکدیگرند و جایگزین هم می شوند:
إِنَّ فِي اخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ ﴿يونس: ٦﴾
به راستى، در آمد و شد شب و روز و آنچه خدا در آسمانها و زمين آفريده، براى مردمى كه پروا دارند دلايلى [آشكار] است.
همچنین از منظر قرآن، لیل (شب) و نهار (روز) هرگز به هم نمی رسند و از هم منفک می باشند:
لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ ﴿يس: ٤٠﴾
نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد، و نه شب بر روز پيشى جويد، و هر كدام در سپهرى شناورند.
3) قرآن صرفا حلول تاریکی را "لیل" یا شب می نامد. بنابراین شب قرآنی با شبی که در زبان فارسی مصطلح است کاملا فرق دارد :
وَآيَةٌ لَّهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ ﴿يس: ٣٧﴾
و نشانهاى [ديگر] براى آنها شب است كه روز را از آن برمىكنيم و بناگاه آنان در تاريكى فرو مىروند.
پس، لیل یا شب از منظر قرآن زمانی آغاز میگردد که تاریکی (ظلمات) حاکم گردد. قرآن در آیه فوق فرموده که تا مادامیکه روز از شب برکنده نشود، لیل یا ظلمت شکل نمیگیرد.
4) با توجه به اختلاف و عدم سبقت لیل بر نهار، نهار زمانی است که لیل کاملا برکنده شده باشد. با برکنده شدن لیل، نهار یا روز متجلی میگردد:
وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ ﴿الليل: ٢﴾
سوگند به روز چون جلوهگر شود،
5) علیرغم منفک بودن لیل از نهار از منظر قرآن، این تنها الله است که لیل را در نهار و سپس نهار را در لیل وارد می سازد:
يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَهُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿الحديد: ٦﴾
شب را در روز درمىآورد و روز را [نيز] در شب درمىآورد، و او به راز دلها داناست.
6) قرآن زمان و بازه ای که لیل برکنده میشود را فجر نام می نهد:
...وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ .... ﴿البقرة: ١٨٧﴾
.... بخوريد و بياشاميد تا رشته سپيد فجر از رشته سياه [شب] بر شما نمودار شود؛ سپس روزه را تا [فرا رسيدن] شب به اتمام رسانيد.
7) از منظر قرآن بازه ای که نهار برکنده میشود، غروب نام دارد که از محلی که موسوم به مغرب است، آغاز می گردد:
حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوْمًا قُلْنَا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَن تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا (الكهف: ٨٦)
تا آنگاه كه به غروبگاه خورشيد رسيد، به نظرش آمد كه [خورشيد] در چشمهاى گِلآلود و سياه غروب مىكند، و نزديك آن طايفهاى را يافت. فرموديم: «اى ذوالقرنين، [اختيار با توست] يا عذاب مىكنى يا در ميانشان [روش] نيكويى پيش مىگيرى.»
نتیجه:
از منظر قرآن، لیل منفک و جدای از نهار است. بازه های میانی لیل و نهار در کلام وحی، نه جزو لیل محسوب می شوند و نه جزو نهار می باشند بلکه مشخصه و کارکرد (یعنی اسمی) جداگانه دارند. قرآن بازۀ برکنده شدن نهار را غروب نام داده و بازۀ برکنده شدن لیل، فجر نام دارد. بر اساس آیات مشخص شد که نهار نقطه مقابل لیل است. از آنجا که مطابق آیات قرآن، لیل به آغاز حکمرانی ظلمت در عرصه آسمان دلالت دارد، نهار کل زمانی است که پس از طلوع متجلی می شود و تا قبل از لحظه غروب شمس ادامه دارد.
اهل حدیث و مذهبیون از آنجا که فرقان بودن اختصاصی کلام وحی قرآن را قبول ندارند دائما توسط دست نوشته های این و آن گمراه می شوند. این در حالی است که در آیات قرآن برای کلماتی چون نهار، لیل، فجر، غروب تعاریف قطعی ارائه شده است. عدم توجه به این تعاریف سبب اختلافات متعدد در اوقات نماز می باشد.