چرا در برخی ایات با وجود اینکه "لا" امده است اما مترجمین آنرا نادیده می گیرند؟

Question

می‌دانیم در بعضی آیات قرآن صیغه «لا اقسم» به کار رفته که اکثراً در ترجمه‌های موجود [لا] نادیده گرفته شده است و به «أقسم» ترجمه شده است. مثلا 1- آیه 75 سوره واقعه : فلا أقسم بمواقع النجوم 2- آیه 1 سوره بلد : لا أقسم بهذا البلد 3- آیه 15 سوره تکویر : فلا أقسم بالخنس 4- آیه 38 سوره حاقه : فلا أقسم بما تبصرون 5- آیه 40 سوره معارج : فلا أقسم برب المشارق و المغارب 6- آیه 1 و 2 سوره قیامه : لا اقسم بیوم القیامة و لا اقسم بالنفس اللوامة 7- آیه 16 سوره انشقاق : فلا اقسم بالشفق چرا در ایات فوق بع وجود اینکه "لا" امده است اما مترجمین "لا" را نادیده گرفته اند

Answer 1

لامد یا حرف "ل" بطور عمومی به عملکرد اشاره به سمت و سویی دلالت دارد.

بنابراین ترکیباتی چون ل، لا، لو ، لن، لم، لما هر کدام برای تغییر یا تثبیت سمت و عملکرد بیان و پیام کلمه بعدی بکار می روند.

اگر، اما، برای، سوی، هرگز، برای چه، قیودی هستند که یا جریان بیان را تغییر می دهند یا برای آن شرط گذاشته یا آنرا تثبیت می کنند.

بر این اساس، لا در لا اقسم بهذا البلد، الزاما به معنای نفی نیست، بلکه به معنای تاکید است. چرا که لامد (ل) همانطور که گفته شد به عملکرد اشاره به  سمت و سویی دلالت دارد و ممکن است این سمت سو مخالف یا موافق باشد. اگر مخالف باشد آنرا به منفی تعبیر می کنیم و اگر موافق باشد تاکیدی است.

خوب است بدانید بطور کلی حروف در لسان وحی دارای معانی قرینه (مثبت و منفی) هستند و به شدن و نشدن تواما دلالت دارند.

Comments

یعنی شما می فرماید که اگر برخی جاها لا هم بیاید مثبت ترجمه می شود و بلعکس؟ درسته؟

---

نه. عرضم این است که اگر لا هم نیاید، یک باصطلاح فعل می تواند دلالت بر نفی داشته باشد:

وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿البقرة: ١١٥﴾
تولوا به معنای "روی کردن" است.

فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ ﴿التوبة: ١٢٩﴾
تولوا به معنای "روی برگرداندن" است.

دو دلالت مخالف بدون وجود لا در آیات فوق مشهود است.

---

تشکر خیلی جالب بود.
خوب اگر این طور است ایا می توان در ایه 184 سوره بقره هم یطیقونه رو منفی ترجمه کرد؟  اگر جواب منفی است چرا؟

---

خیر. به این علت که کلمه فدیه که در همان آیه بکار رفته است به معنای معاوضه چیزی با چیزی است. فدیه یعنی خود را رها کردن از یوغ و بار. به همین خاطر است که در انتهای آن آیه فرموده: "ان تصوموا خیر لکم"... یعنی اگر بجای معاوضه و فدیه آن با اطعام یک مستمند، روزه را بگیرید "برای خودتان" بهتر است. اما در هر دو حالت کار را به سرانجام رسانیده اید.