در تحلیل و بررسی آیات کلام وحی باید کل آیات را مد نظر داشت. مطابق آیات متعدد قرآن، الله بر همه چیز عالم است:
إِنَّمَا إِلَهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا ﴿طه: ٩٨﴾
«صاحب قدرت شما تنها آن خدايى است كه جز او صاحب قدرتی نيست، و علم او همه چيز را در بر گرفته است.»
وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنكُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِينَ ﴿الحجر: ٢٤﴾
و به يقين، پيشينيان شما را شناختهايم و آيندگان [را نيز] شناختهايم.
بنابراین الله بر همه چیز (شامل گذشته، آینده، ظاهر، اسرار و باطن و هر چیزی دیگر) عالم است. با در نظر گرفتن آیات فوق و آیات مشابه فوق از قرآن، به مسائل ذیل در مورد آیات سوره کهف توجه فرمایید:
1) از آنجا که الله بر همه چیز علم دارد پس از آینده آن نوجوان در آیه 80 سوره کهف نیز علم کامل داشته است. اتفاقا با دقت در اتفاقات قصه موسی و همراهش در آیات سوره کهف متوجه می شوید که آیات، علم الله از آینده را به رخ انسان می کشند!
2) ترجمه کردن خشینا به "ترسیدیم" در زبان فارسی کم لطفی بزرگی در حق خداوند است. چرا که ترس در زبان فارسی حکایت گر، عجز و ناتوانی، کوچکی و واهمه داشتن در برابر چیزی است در حالیکه آیات متعدد قرآن بارها اشاره کرده اند که الله قادر مطلق آسمانها و زمین است:
وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿آلعمران: ١٨٩﴾
و فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ الله است، و الله بر هر چيزى تواناست.
3) الله بر اساس اجل و موعدی که برای هر امری مقدر و مشخص فرموده اقدام میکند نه از روی احتمال!
وَلَن يُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْسًا إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿المنافقون: ١١﴾
و هر كس موعدش فرا رسد، هرگز الله [آن را] به تأخير نمىافكند، و الله به آنچه مىكنيد آگاه است.
4) الله به صلاحدید علم مطلق و حکمت مطلقش (که آسمان و زمین بواسطه آن پابرجاست) در امور مداخله میکند. اینکه الله همه قاتلان را قبل از قتل نمی کشد نیز از همین علم و حکمت نشات می گیرد:
وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا كَسَبُوا مَا تَرَكَ عَلَىٰ ظَهْرِهَا مِن دَابَّةٍ وَ لَكِن يُؤَخِّرُهُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُّسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِ بَصِيرًا ﴿فاطر: ٤٥﴾
و اگر الله مردم را به آنچه انجام دادهاند مؤاخذه مىكرد، هيچ جنبندهاى را بر پشت زمين باقى نمىگذاشت؛ ولى تا مدتى معين مهلتشان مىدهد، و چون اجلشان فرا رسد الله به بندگانش بيناست.
نتیجه:
زیرا خداوند میگوید که افکار من افکار شما نیست و طریق های شما طریق های من نی. 9 زیرا چنانکه آسمان از زمین بلندتر است همچنان طریق های من از طریق های شما و افکارمن از افکار شما بلندتر میباشد. 10 و چنانکه باران و برف از آسمان میبارد و به آنجابرنمی گردد بلکه زمین را سیراب کرده، آن را بارورو برومند میسازد و برزگر را تخم و خورنده رانان میبخشد، 11 همچنان کلام من که از دهانم صادر گردد خواهد بود. نزد من بیثمر نخواهدبرگشت بلکه آنچه را که خواستم بجا خواهدآورد و برای آنچه آن را فرستادم کامران خواهدگردید (صحیفه اشعیاء فصل 55 آیات 8 الی 11)