ישראל (یشرال) از ترکیب ישר و אל شکل گرفته و به معنای "چیره باد خداوند" یا "غالب است خداوند" می باشد.
واژۀ ישר (یشر) به سر بودن و سر شدن و چیره شدن و غالب یافتن دلالت دارد.
با نگاهی به زندگی یعقوب در فصول مختلف کتاب پیدایش می بینیم که یعقوب (به معنای پاشنه کش و اهل حیله و نیرنگ) تا مدت زیادی بر کیاست و سیاست خود تکیه می کرد و بر این تصور بود که کیاست او و مکاری اش سبب رستگاری او از حوادث، مردم و حتی خداوند است! اما در شبی که از برادرش فرار میکرد ناگهان و در وقتی بی وقت، فرشته ای شروع به کشتی گرفتن با وی میکند و پروژۀ فرار یعقوب مکار از برادرش را ناتمام میگذارد و بدین ترتیب یعقوب بالاجبار با برادرش مواجه می شود.
بدین ترتیب تغییر نام او از یعقوب (مکار و نقشه کش) به اسرائیل (باشد که خدا پیروز است) تغییر کاربری یعقوب در پیشگاه الهی است. بطوریکه از این به بعد خداوند حکم و کتاب و نبوت را از سلاله اسرائیل در زمین پخش خواهد کرد و از این به بعد خود او نماینده تحقق این وعده الهی است که "خداوند پیروز است"(اسرائیل).