آیا موسی یهوه را از جوانب کشتن بنی اسرائیل آگاه کرد؟

Question

در سِفر اعداد باب ۱۴ آیات ۱۱تا ۲5 اینطور بنظر می رسد که موسی میخواهد خداوند را از عواقب و جوانب مجازات کردن بنی اسرائیل آگاه نماید. آیا خداوند نمی داند؟ و اگر می داند پس چرا موسی اینطور سخن گفته است:

وخداوند به موسی گفت: «تا به کی این قوم مرااهانت نمایند؟ و تا به کی با وجود همه آیاتی که در میان ایشان نمودم، به من ایمان نیاورند؟ 12 ایشان را به وبا مبتلا ساخته، هلاک می‌کنم و ازتو قومی بزرگ و عظیم تر از ایشان خواهم ساخت.»

 13 موسی به خداوند گفت: «آنگاه مصریان خواهند شنید، زیراکه این قوم را به قدرت خود ازمیان ایشان بیرون آوردی. 14 و به ساکنان این زمین خبر خواهند داد و ایشان شنیده‌اند که تو‌ ای خداوند، در میان این قوم هستی، زیراکه تو‌ای خداوند، معاینه دیده می‌شوی، و ابر تو بر ایشان قایم است، و تو پیش روی ایشان روز در ستون ابرو شب در ستون آتش می‌خرامی. 15 پس اگر این قوم را مثل شخص واحد بکشی، طوایفی که آوازه تو را شنیده‌اند، خواهند گفت: 16 چون که خداوند نتوانست این قوم را به زمینی که برای ایشان قسم خورده بود درآورد از این سبب ایشان را در صحرا کشت. 17 پس الان قدرت خداوندعظیم بشود، چنانکه گفته بودی 18 که یهوه دیرخشم و بسیار رحیم و آمرزنده گناه و عصیان است، لیکن مجرم را هرگز بی‌سزا نخواهدگذاشت بلکه عقوبت گناه پدران را بر پسران تاپشت سوم و چهارم می‌رساند. 19 پس گناه این قوم را برحسب عظمت رحمت خود بیامرز، چنانکه این قوم را از مصر تا اینجا آمرزیده‌ای.»

 20 و خداوند گفت: «برحسب کلام توآمرزیدم. 21 لیکن به حیات خودم قسم که تمامی زمین از جلال یهوه پر خواهد شد. 22 چونکه جمیع مردانی که جلال و آیات مرا که در مصر وبیابان نمودم دیدند، مرا ده مرتبه امتحان کرده، آواز مرا نشنیدند. 23 به درستی که ایشان زمینی راکه برای پدران ایشان قسم خوردم، نخواهند دید، و هرکه مرا اهانت کرده باشد، آن را نخواهد دید. 24 لیکن بنده من کالیب چونکه روح دیگر داشت ومرا تمام اطاعت نمود، او را به زمینی که رفته بودداخل خواهم ساخت، و ذریت او وارث آن خواهند شد. 25 و چونکه عمالیقیان و کنعانیان دروادی ساکنند، فردا رو گردانیده، از راه بحر قلزم به صحرا کوچ کنید.»

Answer 1

حکمت و علم از آن یهوه الله است و خداوند نیازی به آگاه شدن از چیزی بواسطه موسی ندارد. بنابراین برای پاسخ به سوال، باید دقیق تر به آیات باب 14 صحیفه اعداد توجه کرد: 

می دانیم که مطابق آیات فصل 14 صحیفه اعداد، بنی اسرائیل از ورود به سرزمینی که خداوند برای ایشان مقدر فرمود ابا کرده و کفر ورزیدند و در نتیجه خشم خداوند برانگیخته شد. اما آیات فوق از همان باب، مشخص می کند که حالا این خداوند است که به آزمایش موسی می پردازد! 

و خداوند به موسی گفت: «تا به کی این قوم مرا اهانت نمایند؟ و تا به کی با وجود همه آیاتی که در میان ایشان نمودم، به من ایمان نیاورند؟ 12 ایشان را به وبا مبتلا ساخته، هلاک می‌کنم و از تو قومی بزرگ و عظیم تر از ایشان خواهم ساخت (تورات صحیفه اعداد فصل 14 آیات 11 و 12)

مطابق آیات فوق، خداوند به موسی وعده می دهد که من این قوم را هلاک کنم و از تو قومی بزرگ و عظیم تر از ایشان خواهم ساخت! پیشنهادی که مطمئنا در نگاه اول بسیار جذاب بنظر می رسد. واضح مشخص است که خداوند قصد داشت تا با این وعده موسی را نیز به آزمایش بکشاند و ایمان او را محک بزند. اما این موسی است که علیرغم کفرورزی های متعدد قوم، به ذکر کلامی که خداوند قبلا فرموده بود می پردازد، در حالیکه موسی هنوز انتظار رحمت الله را میکشد! موسی به الله یهوه متوسل می شود و اسم و نام و خصوصیات یهوه را از زبان خود تورات بازگویی میکند و به این واسطه درخواست شفاعت میکند و به همین واسطه است که شفاعت موسی مورد پذیرش الله قرار میگیرد:

 پس الان قدرت خداوند عظیم بشود، چنانکه گفته بودی 18 که یهوه دیرخشم و بسیار رحیم و آمرزنده گناه و عصیان است، لیکن مجرم را هرگز بی‌سزا نخواهدگذاشت بلکه عقوبت گناه پدران را بر پسران تاپشت سوم و چهارم می‌رساند. 19 پس گناه این قوم را برحسب عظمت رحمت خود بیامرز، چنانکه این قوم را از مصر تا اینجا آمرزیده‌ای.»

نتیجه:

الله و کلام الله تمام حکمت است و الله نیازی به آگاه شدن از چیزی ندارد. موسی در اوج گمراهی قوم بنی اسرائیل، از آزمایش دیگری سربلند بیرون می آید و سربلندی او بواسطه ذکر کردن و متوسل شدن به کلام یهوه است. باشد دلیل این آیه قرآن از مقام موسی در پیشگاه خداوند:

وَاصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِي ﴿طه: ٤١﴾

و تو را براى خود بارآوردم.

پس این تلقی که موسی با بیان و ذکر خصوصیت خداوند، چیزی را به خدا یادآوری کرده یا خداوند را از چیزی آگاه کرده، تلقی و برداشتی کاملا غلط و در تضاد با هزاران آیات دیگر تورات و قرآن و انجیل است. آیاتی که تمام حکمت و علم را از آن الله می داند.