و اگر در آنچه بر تو نازل كرده‌ايم ترديد دارى، از آنها كه كتابهای پيش از تو را مى‌خوانند سؤال كن... ﴿سوره يونس: آیۀ ٩٤﴾
+2 امتیاز

چه ارتباطی بین ریشه "ثرب" و مشتقاتی چون تثریب و یثرب وجود دارد؟ 

سوره یوسف:

قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ﴿۹۲﴾

گفت: امروز هیچ ملامت و سرزنشی بر شما نیست، خدا شما را می آمرزد و او مهربان ترین مهربانان است.

احزاب ۱۳:

وَإِذْ قَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ يَاأَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِّنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُـولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِن يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا

و آنگاه که گروهی از آنها  گفتند: ای مردم يثرب جای درنگی برای شما نيست برگرديد! و گروهی از آنان نيزاز پيامبر اجازه مي‌خواستند. مي‌گفتند خانه‌های ما حفاظت ندارد، در حالی که بي‌حفاظ نبود و جز گريز قصدی نداشتند.

 

در معنی کلمات بوسیله ی
ویرایش شده بوسیله ی

1 پاسخ

+2 امتیاز

همانطور که قبلا در این پست اشاره شد، ریشه ثرب یا همان شرب به عملکرد تحت الفظی "کشاندن چیزی از یک موضع" دلالت دارد. از اینرو در برگردان تثریب به زبان فارسی این عملکرد را به "ملامت کردن" یا "سرزنش کردن" ترجمه می کنند. چرا که ملامت کردن و سرزنش کردن نیز بقصد ایجاد تغییر موضع در فرد صورت می گیرد:

قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ﴿۹۲﴾

گفت: امروز هیچ ملامت و سرزنشی بر شما نیست، خدا شما را می آمرزد و او مهربان ترین مهربانان است.

با مطالعه آیه قبل، یعنی آیه 91 سوره یوسف نیز مشخص می شود که قبل از این برادران یوسف رسما و لسانا به خطاها و قضاوت های اشتباه خود اعتراف کرده بودند و بعبارت دیگر تغییر موضع داده بودند:

قَالُوا۟ تَٱللَّـهِ لَقَدْ ءَاثَرَكَ ٱللَّـهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَـٰطِـِٔينَ ﴿٩١﴾

گفتند: به الله سوگند یقیناً که الله تو را بر ما برتری بخشید و به راستی که ما خطاکار بودیم. (۹۱)

از اینروست که یوسف نیز بدنبال ملامت و سرزنش ایشان (یا متقاعد کردن ایشان برای تغییر موضع یا بازگشت کردن) نیست بلکه بدیشان بشارت می دهد که الله که رحم کننده ترین رحم کنندگان است ایشان را خواهد بخشید. 

نتیجه

در لسان وحی، عملکرد عمومی ریشه به مشتقات آن تسری می یابد (در این مثال، کشاندن چیزی از موضع). لیکن در هنگام ترجمه کردن است که عملکرد را به "معنی" تبدیل میکنند (در این مورد، سرزنش کردن، بازگرداندن) تا دلالت دقیق عملکرد در چهارچوب شرایط آیه مشخص گردد. 

بوسیله ی
...