در لسان وحی تقدیر بر محور "پایبندی به میثاق و عهد الهی" شکل می گیرد:
وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِم مِّن رَّبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم مِّنْهُمْ أُمَّةٌ مُّقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ ﴿المائدة: ٦٦﴾
و اگر آنان به تورات و انجيل و آنچه از جانب پروردگارشان به سويشان نازل شده است، عمل مىكردند، قطعاً از بالاى سرشان [بركات آسمانى] و از زير پاهايشان [بركات زمينى] برخوردار مىشدند. از ميان آنان گروهى ميانهرو هستند، و بسيارى از ايشان بد رفتار مىكنند.
آیه 66 سوره مائده صریحا مشخص کرده که پاداش عمل به دستورات تورات و انجیل، برخورداری از رزق و روزی و برکات زمین و آسمان است.
البته این موضوع استثناء نیز دارد بطوریکه الله کافران را به وفور نعمت نیز آزمایش می کند شاید متنبه شوند. پس معیار شناخت یک فرد یا یک جامعه ردیابی کردن ایمان و عمل صالح در عملکرد آن فرد یا جامعه است نه وفور نعمت در آن جامعه. چرا که وفور نعمت نیز بلاء و آزمایش الهی است:
وَقَطَّعْنَاهُمْ فِي الْأَرْضِ أُمَمًا مِّنْهُمُ الصَّالِحُونَ وَمِنْهُمْ دُونَ ذَٰلِكَ وَبَلَوْنَاهُم بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿الأعراف: ١٦٨﴾
و آنان را در زمين به صورت گروههايى پراكنده ساختيم: برخى از آنان درستكارند و برخى از آنان جز اينند. و آنها را به نعمت ها و تلخ کامی ها آزموديم، باشد كه ايشان بازگردند.
تورات نیز به محوریت "پایبندی به میثاق و عهدالهی" در تقدیر انسان اشاره فرموده:
پس اگر این احکام را بشنوید و آنها را نگاه داشته، بجا آورید، آنگاه یهوه خدایت عهد ورحمت را که برای پدرانت قسم خورده است، باتو نگاه خواهد داشت. 13 و تو را دوست داشته، برکت خواهد داد، و خواهد افزود، و میوه بطن تو و میوه زمین تو را و غله و شیره و روغن تو را و نتاج رمه تو را و بچه های گله تو را، در زمینی که برای پدرانت قسم خورد که به تو بدهد، برکت خواهد داد. 14 از همه قومها مبارک تر خواهی شد، و در میان شما و بهایم شما، نر یا ماده، نازاد نخواهد بود. 15 و خداوند هر بیماری را از تو دور خواهد کرد، و هیچکدام از مرضهای بد مصر را که میدانی، برتو عارض نخواهد گردانید، بلکه برتمامی دشمنانت آنها را خواهد آورد. 16 وتمامی قومها را که یهوه بدست تو تسلیم میکند هلاک ساخته، چشم تو برآنها ترحم ننماید، وخدایان ایشان را عبادت منما، مبادا برای تو دام باشد. (تورات صحیفه تثنیه فصل 7 آیات 12 تا 16)
تورات در فرازی دیگر مجددا بر محوریت میثاق و عهدالهی از منظر سزا و جزاء در دنیا اشاره می فرماید:
و اما اگر آواز یهوه خدای خود را نشنوی تا هوشیار شده، همه اوامر و فرایض او را که من امروز به تو امر میفرمایم بجا آوری، آنگاه جمیع این لعنتها به تو خواهد رسید، و تو را خواهد دریافت. 16 در شهر ملعون، و در صحرا ملعون خواهی بود. 17 سبد و ظرف خمیر تو ملعون خواهد بود. 18 میوه بطن تو و میوه زمین تو وبچه های گاو و بره های گله تو ملعون خواهد بود. 19 وقت درآمدنت ملعون، و وقت بیرون رفتنت ملعون خواهی بود. 20 و به هرچه دست خود رابرای عمل نمودن دراز میکنی خداوند بر تولعنت و اضطراب و سرزنش خواهد فرستاد تا به زودی هلاک و نابود شوی، بهسبب بدی کارهایت که به آنها مرا ترک کردهای، 21 خداوندوبا را بر تو ملصق خواهد ساخت، تا تو را اززمینی که برای تصرفش به آن داخل میشوی، هلاک سازد. 22 و خداوند تو را با سل و تب والتهاب و حرارت و شمشیر و باد سموم و یرقان خواهد زد، و تو را تعاقب خواهند نمود تا هلاک شوی. 23 و فلک تو که بالای سر تو است مس خواهد شد، و زمینی که زیر تو است آهن. 24 وخداوند باران زمینت را گرد و غبار خواهدساخت، که از آسمان بر تو نازل شود تا هلاک شوی. (تورات صحیفه تثنیه فصل 28 آیات 15 تا 24)
نتیجه
مطابق تورات و قرآن نعمت ها یا تلخ کامی ها در زندگی دنیا و آخرت رابطه مستقیم با "پایبندی فرد به میثاق الهی یا همان کلام وحی" دارد. در این اثناء خداوند مومنین و کافران را به سختی ها یا نعمت های بسیار نیز آزمایش می کند. آن فردی که اینها را بفهمد و تا انتها به "میثاق الهی یا همان کلام الهی" پایبند بماند، رستگار است:
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿آلعمران: ١٨٦﴾
قطعاً در اموال و جانهايتان آزموده خواهيد شد، و از واسطۀ كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده و [نيز] از كسانى كه به شرك گراييدهاند، [سخنان دل]آزار بسيارى خواهيد شنيد، و[لى] اگر صبر كنيد و پرهيزگارى نماييد، اين [ايستادگى] حاكى از عزم استوار [شما] در كارهاست.
پس نه افزونی رزق و روزی و خانواده و اولاد و خانه های مجلل نشانی از خوشبختی است و نه فقر و تنگدستی نشانه شوربختی انسان است. ملاک و معیار، پایبندی فرد به کلام وحی است. البته این برای کسی که به آخرت ایمان دارد قابل هضم است.