بهترین شرح در خصوص آزمودن خداوند در آیات صحیفه متی در انجیل آمده است که می فرماید:
آنگاه ابلیس عیسی را به شهر مقدس برد و بر کنگره هیکل برپا داشته، به وی گفت: «اگر پسر خدا هستی، خود را به زیر انداز، زیرا مکتوب است که فرشتگان خود را درباره تو فرمان دهد تا تو را بهدستهای خود برگیرند، مبادا پایت به سنگی خورد.» 7 عیسی وی را گفت: «و نیز مکتوب است خداوند خدای خود را تجربه مکن! (انجیل صحیفه متی فصل 4 آیات 5 تا 7)
بنابر آیات فوق، یکی از مصادیق آزمودن خداوند آن است که فرد آگاهانه و عامدانه و به جهت تست و آزمایش خداوند، خود را در مهلکه ای بیندازد و انتظار داشته باشد که خداوند او را نجات دهد. چنین فردی از تکبر و استکبار و طلبکاری، دست به آزمایش خداوند زده است و در تکبر خویش می خواهد خداوند را مجبور به "درس پس دادن" کند. از اینروست که چنین روحیه ای مورد نفرت خداوند است و آنرا حرام فرموده است. مثلا عمدا لوله ای برای خروج گازهای بخاری تعبیه نکنیم و بعد با خود بگوییم که خداوند از ما حفاظت خواهد کرد، چرا که ما مومن و مسلمان هستیم! تورات و انجیل فرموده اند که این روحیه طلب کارانه و متکبرانه مورد نفرت خداوند است.
یکی از نمونه های آزمودن خداوند در قرآن در آیه ذیل بیان شده است:
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَىٰ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَيَقُولُونَ فِي أَنفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿المجادلة: ٨﴾
آيا كسانى را كه از نجوا منع شده بودند، نديدى كه باز بدانچه از آن منع گرديدهاند، برمىگردند و با همديگر به [منظور] گناه و تعدّى و سرپيچى از پيامبر، محرمانه گفتگو مىكنند و چون به نزد تو آيند، تو را بدانچه الله به آن [شيوه] سلام نگفته سلام مىدهند و در دلهاى خود مىگويند: «چرا به آنچه مىگوييم الله ما را عذاب نمىكند؟» جهنم براى آنان كافى است؛ در آن درمىآيند، و چه بد سرانجامى است.
مطابق آیات فوق، برخی از افراد نیز هستند که تصور میکنند که اگر معصیت و گناهی انجام دهند، الله نیز باید ایشان را عذاب کند و این نیز نوع دیگری از آزمودن خداوند است. در حالیکه الله هم معصیت و سرکشی را حرام کرده و هم آزمودن خداوند را حرام فرموده است.
** آیه 16 فصل 6 صحیفه تثنیه در تورات، اشاره به رخدادی دارد که در صحیفه خروج از تورات بدان اشاره شده است:
و آن موضع را مسه و مریبه نامید، بهسبب منازعه بنیاسرائیل، و امتحان کردن ایشان خداوند را، زیرا گفته بودند: «آیا خداوند در میان ما هست یانه؟» (تورات صحیفه خروج فصل 17 آیه 7)
نتیجه
تورات در دو صحیفه خروج و تثنیه به ماجرای مسا و قصد بنی اسرائیل به آزمودن خداوند اشاره نموده است. آزمودن خداوند، تجلی روحیه کبر و استکبار در بشر است بطوریکه بشر مخلوق تصور میکند که می تواند خالق خود را مجبور به درس پس دادن بنماید! در انجیل صحیفه متی نیز به این موضوع اشاره شده و قرآن نیز از روحیه افرادی که در دل خود خداوند را آزمایش می کردند، پرده برداشته است. هر سه کتاب الهی، آزمودن خداوند را منع کرده اند.