قرآن فرموده که الله دعای هر کسی را که خود را مومن به کلام الهی و انجام دستورات آن بداند، اجابت می کند:
وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ ﴿البقرة: ١٨٦﴾
و هرگاه بندگان من، از تو در باره من بپرسند، [بگو] من نزديكم، و دعاى دعاكننده را -به هنگامى كه مرا بخواند- اجابت مى‌كنم، پس [آنان] بايد فرمان مرا گردن نهند و به من ايمان آورند، باشد كه راه يابند.
پس اگر فردی خودش به کلام الله و دستوراتش ایمان داشته باشد، دعاهایش مورد استجابت الله واقع می شود و دیگر بی معناست که از انسان دیگری طلب دعا و درخواست از خداوند را نماید. مضاف بر آیه فوق؛ حتی اگر رسول الله نیز از خداوند برای انسانی دعا و درخواست نماید، تا آن فرد خودش مومن به کلام الله نشود، حتی دعای رسول خدا نیز کارساز نخواهد بود:
اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِن تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ ﴿التوبة: ٨٠﴾
(ای محمد) چه براى آنان آمرزش بخواهى يا برايشان آمرزش نخواهى [يكسان است، حتى] اگر هفتاد بار برايشان آمرزش طلب كنى هرگز الله آنان را نخواهد آمرزيد، چرا كه آنان به الله و فرستاده‌اش كفر ورزيدند، و خدا گروه فاسقان را
پس ایمان به کلام الله و عمل به دستورات آن، شرط اول و آخر برای پذیرش دعا از سوی دعاکننده و دعا شونده است. کسی که ایمان می آورد آنگاه در چهارچوب ایمان برای برادرانش نیز دعا میکند و دعای چنین افرادی مورد پذیرش الله است:
وَالَّذِينَ جَاءُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ ﴿الحشر: ١٠﴾
و [نيز] كسانى كه بعد از آنان آمده‌اند [و] مى‌گويند: «پروردگارا، بر ما و بر آن برادرانمان كه در ايمان آوردن بر ما پيشى گرفتند ببخشاى، و در دلهايمان نسبت به كسانى كه ايمان آورده‌اند [هيچ گونه] كينه‌اى مگذار! پروردگارا، راستى كه تو رئوف و مهربانى.»
در آیه فوق بحث ایمان به کلام الهی طرح شده و بیان شده که مومنین راستین در قلب خود نسبت به دیگر مومنین هیچگونه غل و کینه و حسادتی پرورش نداده اند. ایشان افرادی هستند که برای مومنین دیگر دعا می کنند و به این دستور واقفند که نمی توان از الله برای افرادی که منکر کلام الله هستند یا آن را تکذیب می کنند درخواست دعا کرد:
مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَن يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَىٰ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ ﴿التوبة: ١١٣﴾
بر پيامبر و كسانى كه ايمان آورده‌اند سزاوار نيست كه براى مشركان -پس از آنكه برايشان آشكار گرديد كه آنان اهل دوزخند- طلب آمرزش كنند، هر چند خويشاوندِ [آنان] باشند.
نتیجه
مطابق آیات مشخص شد که شرط پذیرش دعای هر انسان، مومن بودن آن انسان به کلام الله است. پس زمان را از دست ندهیم و هر چه سریع تر به فهم دستورات کلام الله بپردازیم تا با التزام به آن دستورات، دعاهای خودمان مقبول درگاه الهی واقع شود.
همچنین مشخص شد که در هیچکدام از آیات قرآنی چیزی تحت عنوان فرهنگ "التماس دعا" وجود ندارد! التماس دعا تولید فرهنگی است که افراد بدلیل شرک و تکذیب دستورات الله، به فهمی از کلام الله نرسیده اند و در عوض با تعارف تیکه پاره کردن تصور میکنند که بی ایمانی و کاهلی و سستی در درک کلام خداوند را می توان لاپوشانی نمود. در حالیکه الله خود شنوندۀ دعاها و استغفارهای ماست:
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَهُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿المائدة: ٧٤﴾
چرا به درگاه الله توبه نمى‌كنند، و از وى آمرزش نمى‌خواهند؟ و الله آمرزنده مهربان است.