دلوک از ریشه دل/דל مشتق شده، که عموما به بالا رفتن یا بیرون جهیدن چیزی اشاره دارد.
מזמור שיר חנכת הבית לדוד ארוממך יהוה כי דליתני ולא שמחת איבי לי (زبور داود 30:1)
ای یهوه تو را تسبیح میخوانم زیراکه مرا بالا کشیدی و دشمنانم را بر من مفتخر نساختی
در آیه فوق ریشه "دل" به صورت "دلیتنی" مشتق شده و به معنای بالا کشیدن است
כי בכה ארוץ גדוד באלהי אדלג שור
زیرا که به استعانت تو بر لشکری تاخت اوردم و به مدد اله خود بر حصارها جست و خیز نمودم (دوم ساموئیل 22:30)
در آیه فوق ریشه "دل" به صورت "ادلق" مشتق شده و به معنای جست و خیر یا بالا و پایین پریدن است.
وَجاءَت سَيّارَةٌ فَأَرسَلوا وارِدَهُم فَأَدلىٰ دَلوَهُ قالَ يٰبُشرىٰ هٰذا غُلٰمٌ وَأَسَرّوهُ بِضٰعَةً وَاللَّهُ عَليمٌ بِما يَعمَلونَ (12:19)
و کاروانی رسید پس آب اور خویش را (به درون چاه) فرستادند پس سطل خود را سرازیر کرد و گفت: مژده که این پسری است و او را چون کالایی پنهانش کردند و الله بدانچه می کنید داناست
در آیه فوق ریشه "دل" به "دلوه" مشتق شده به معنای وسیله ای که با آن چیزی را در چاه بالا و پایین می کنند. در نهایت به بررسی واژه "دلوک" در آیه مورد نظر می رسیم:
أَقِمِ الصَّلوٰةَ لِدُلوكِ الشَّمسِ إِلىٰ غَسَقِ الَّيلِ وَقُرءانَ الفَجرِ إِنَّ قُرءانَ الفَجرِ كانَ مَشهودًا (17:78)
و صلات را از بالا آمدن آفتاب تا تاریکی شب به پای دار و صلات فجر را (به پای دار)، همانا خواندن صلات صبح مورد تاکید است
نتیجه: با توجه به بررسی ریشه "دل" متوجه شدیم عموما مشتقات آن به جهیدن/بالا رفتن چیزی اشاره دارد. در نتیجه لدولک شمس به معنی بالا رفتن آفتاب و یا تجلی نهار است نه زوال و پایین آمدن آن!