کلمه اخر/אחר/ܐܚܪ از ریشه "حر" مشتق شده است که خود نیز مشتقات بسیاری دارد. به آیات زیر توجه کنید:
וגם את הגוי אשר יעבדו דן אנכי ואחרי כן יצאו ברכש גדול
و بر آن امتی که ایشان بندگان آنها خواهند بود، من داوری خواهم کرد. و بعد از آن با اموال بسیار بیرون خواهند آمد (پیدایش 15:14)
در آیه فوق متوجه میشویم که "أحر" که به "بعد از آن" ترجمه شده است، به اتفاق یا داستانی مرتبط است که پیش از ذکر این کلمه رخ میدهد.
ואקחה פת לחם וסעדו לבכם אחר תעברו כי על כן עברתם על עבדכם ויאמרו כן תעשה כאשר דברת
و لقمه نانی بیاورم تا دلهای خود را تقویت دهید و پس از آن روانه شوید، زیرا برای همین، شما را بر بنده خود گذر افتاده است.» گفتند: «آنچه گفتی بکن.» (پیدایش 18:5)
در آیه بالا نیز همچنان مفهوم "بعد" یا "پس" را در کلمه "اخر" مشاهده میکنیم که این کلمه را به آنچه پیش از خود آمده، مرتبط و متصل میسازد. در واقع، این کلمه پل ارتباطی بین دو موضوع است که در کلمات (معانی) متفاوت این ارتباط را برقرار میکند.
ܐܚܪܢܐ ܕܝܢ ܡܢ ܬܠܡܝܕܘܗܝ ܐܡܪ ܠܗ ܡܪܝ ܐܦܤ ܠܝ ܠܘܩܕܡ ܐܙܠ ܐܩܒܘܪ ܐܒܝ
و دیگری از :شاگردانش بدو گفت، آقایم اول مرا رخصت ده تا رفته، پدر خود را دفن کنم (انجیل متی 8:21)
در انجیل مقدس نیز از واژه "اخر" به وفور استفاده شده است، که در آیه فوق به معنی "دیگر" یا "دیگری" است.
أَيّامًا مَعدودٰتٍ فَمَن كانَ مِنكُم مَريضًا أَو عَلىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِن أَيّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذينَ يُطيقونَهُ فِديَةٌ طَعامُ مِسكينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيرًا فَهُوَ خَيرٌ لَهُ وَأَن تَصوموا خَيرٌ لَكُم إِن كُنتُم تَعلَمونَ (2:184)
روزهایی معین پس هر کس از شما بیمار یا در سفری باشد پس چند روز از روزهای دیگر (روزه بگیرد) و بر کسانیکه (روزه گرفتن) بر گردنشان است جایگزین آن خوراک دادن بینوایی است پس هر کس خواستار نیکویی (بیشتر) باشد برای او بهتر است و اگر روزه بگیرید برای شما بهتر است اگر بدانید
همانطور که مشاهده میکنید، در قرآن نیز واژه "اخر" بهوفور بهکار رفته است که در آیه فوق به معنای "دیگر" است. یکی از مشتقات پرکاربرد این واژه در قرآن، "اخرت" و "یوم الآخر" است که به جهان دیگر و جهانی که پس از این دنیا شکل میگیرد، اشاره دارد.
إِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَالَّذينَ هادوا وَالنَّصٰرىٰ وَالصّٰبِـٔينَ مَن ءامَنَ بِاللَّهِ وَاليَومِ الـٔاخِرِ وَعَمِلَ صٰلِحًا فَلَهُم أَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَلا خَوفٌ عَلَيهِم وَلا هُم يَحزَنونَ
همانا کسانیکه ایمان اوردند و "پیروان تورات" و "پیروان انجیل" و "صابئین" هر کس به الله و روز آخرت ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد پس برای ایشان نزد پروردگارشان پاداشی نیکوست و ترسی بر ایشان نیست و اندوهگین نشوند
مَن كانَ يُريدُ حَرثَ الـٔاخِرَةِ نَزِد لَهُ فى حَرثِهِ وَمَن كانَ يُريدُ حَرثَ الدُّنيا نُؤتِهِ مِنها وَما لَهُ فِى الـٔاخِرَةِ مِن نَصيبٍ (42:20)
هر کس که ثمره آخرت را بخواهد، ثمره او را می افزاییم و آن کس که ثمره دنیا را بخواهد از آن به او میدهیم و در آخرت برای او نصیبی نیست
نتیجه: نکته بسیار مهم این است که واژه "اخر" در زبان وحی به معنای پایان یا انتهای چیزی نیست و معنای آن با آنچه در لغتنامههای رایج یا محاوره معمول است، متفاوت میباشد. در واقع، "اخر" را میتوان به صورت "بهعلاوه اینکه"، "پس از آن"، "دیگری" و... ترجمه کرد. نکته حائز اهمیت درباره این کلمه این است که نقشی ربطدهنده ایفا میکند. جایگاه دقیق این واژه تنها با توجه به موضوع آیه، زمینه (کانتکست) آن، و آیات قبل و بعد قابل تشخیص است.